Son haftalarda boşanma üzerine sıklıkla çalışınca, yazmaktan da geri duramadım. Bu yazıda, boşanmayı en genel haliyle anlatmak istiyorum.
Boşanma hakkı dava yoluyla kullanılabilen bir haktır. Boşanma kararı kesinleştikten itibaren geleceğe etkili olarak sonuçları oluşur. Bunun anlamı boşanma kararı taraflarca temyiz edilmezse ya da temyiz edildikten sonra mahkeme kararı üst mahkeme tarafından onandığı takdirde, boşanma kararı kesinleşir ve evlilik birliği sona erer.
Boşanma iki şekilde gerçekleşebilir; çekişmeli boşanma davası ya da anlaşmalı boşanma davası.
Anlaşmalı boşanma davası, en az 1 yıl süren evliliklerde, eşlerden birinin açtığı boşanma davasını diğer eşin kabul etmesiyle sonuçlanan, eşlerin boşanmanın sonuçları hakkında (nafaka, velayet gibi) bir protokol üzerinde anlaştığı, eşlerin duruşmaya gelerek boşanma iradelerini beyan ettikleri, aile mahkemesi hakiminin de uygun bulmasıyla, genel olarak tek celsede sonuçlanan boşanma davası türüdür.
Eğer eşlerden biri boşanmak istemiyorsa ya da
Her iki taraf da boşanmak istiyor, fakat boşanmanın sonuçlarından biri hakkında (nafaka ya da velayet ya da eşyaların ayrılması konusunda) anlaşamamışlarsa veyahut,
Evlilik bir yıldan az sürmüşse,
Taraflardan birine ulaşılamıyorsa ve benzeri sebeplerle, çekişmeli boşanma davası açılır.
Boşanma sebepleri ikiye ayrılır;
Özel boşanma sebepleri sınırlı sayıda ve emredici olarak Türk Medeni Kanunu’nda sayılmıştır;
Zina Nedeniyle Boşanma (TMK. 161. Madde)
Hayata Kast Nedeniyle Boşanma (TMK. 162)
Pek Kötü Muamele Nedeniyle Boşanma (TMK. 162)
Onur Kırıcı Davranış Nedeniyle Boşanma (TMK. 162)
Suç İşleme Nedeniyle Boşanma (TMK. 163)
Haysiyetsiz Hayat Sürme Nedeniyle Boşanma (TMK. 163)
Terk Nedeniyle Boşanma (TMK. 164)
Akıl Hastalığı Nedeniyle Boşanma (TMK. 165)
Genel boşanma sebepleri ise Türk Medeni Kanunu’nun 166. maddesinde düzenlenmiştir. Evlilik birliğinin sarsılması, anlaşmalı boşanma, eylemli ayrılık, belli bir durumu belirtmedikleri ve önceden belirlemeyen nitelikte olduklarından genel boşanma nedenlerini oluştururlar.
Boşanmak için eşlerin rızaları yeterlidir. Boşanmaya karar verilebilmesi için kural olarak eşlerden birinin kusurlu olması aranır. Boşanma davası kusuru olmayan ya da az kusurlu eş tarafından açılabilir. Fakat bu kesin bir kural değildir. Bunun anlamı, eşlerden birinin ağır kusurlu olsa bile dava açmaya hakkı olduğudur.
Yargıtay, tam kusurlu eşin evlilik birliğinin temelinden sarsılması nedeniyle, genel bir boşanma sebebi kullanarak dava açmasının mümkün olmadığını belirtmiştir.
Bir örnekle açıklanması gerekirse, davacının uzun süredir başka bir kadınla birlikteliğinin olması (karı-koca hayatı yaşaması) ve davalı eşin bu durumla ilgili herhangi bir kusurunun bulunmaması halinde, davacının boşanma davası reddedilir, boşanamazlar.
Yargıtay, boşanma davasında az da olsa karşı tarafın kusurunun bulunması gerektiğini ifade etmiştir. (Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 16.07.2020 tarihli, 2017/2-2838 Es. ve 2020/584 Kr. sayılı kararı)
Boşanma davasında kusurlu olup olmama tarafların dayandığı delillerin toplanması, tanıkların dinlenmesi ile tespit edilir.
Boşanma davaları Aile Mahkemeleri tarafından karara bağlanır. Boşanma davası eşlerden birinin yaşadığı yer ya da davadan önce son olarak 6 aydan beri birlikte yaşadıkları yer mahkemesinde açılabilir. (Türk Medeni Kanunu, m.168)
Boşanma elbette zorlu bir süreçtir. Hem eşlerin karar vermesi, hem sonuçlanması aşamasında yaşanan durum kişiler için travmatik bir hal bile alabilir. Yine de yeni bir hayata başlamanın içinde, Şems’in dediği gibi “Nereden biliyorsun hayatın altının üstünden daha iyi olmayacağını?” nın umudu olduğunu unutmamak lazım.
Ve son söz, “Yüzyıllık Yalnızlık” kitabının Nobel ödüllü yazarı Gabriel Garcia Marquez’den gelir;
“Gitme zamanı gelmişse 'dur' demenin; zaman geçmişse 'dön' demenin ve aşk bitmişse 'yeniden' demenin; hiçbir anlamı yoktur.”
Av.Aslıhan Gürbüz Sevim
Nisan 2021
#boşanma #tazminat #nafaka #anlaşmalıboşanma #çekişmeliboşanma #özelsebepler #velayet #evlilikbirliğininsarsılması
Yararlanılan kaynaklar
Ömer Uğur Gençcan, Boşanma Hukuku, Yetkin Yayınları, 2021
© Bu sitedeki yazılar, yazar adı ve site kaynak gösterilmeden kullanılamaz.