İdare mahkemesinde açtığınız dava, aleyhinize sonuçlandı ve kesin hüküm haline geldi. Diyelim ki, sizin davanızdan önce aynı konu hakkında verilen kararlar ise lehe verilen kararlar olsun. Bu durumda ne yapabilir? Bu halde, olağanüstü kanun yollarına başvurmak mümkündür.
Belirli koşullar altında, İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 53. ve 55. maddelerinde düzenlenen yargılamanın yenilenmesi başvurusu, Danıştay’ın, bölge idare mahkemelerinin, idare ve vergi mahkemelerinin kesinleşmiş kararlarına karşı başvurulabilen olağanüstü bir kanun yolu olarak karşımıza çıkar.
İdareyle kişiler arasında çıkan uyuşmazlığın yargı organı tarafından kesin olarak çözülmesinden sonra, verilen kararın hatalı olması ihtimali vardır. Bu hataların çözümlenmesi için olağan kanun yollarına (temyiz veya istinaf) başvurulabilir. Bu kanun yollarından geçtikten sonra verilen karar artık kesin hüküm halini alır. Kesin hüküm verildikten sonra, aynı konu hakkında, aynı taraflarla bir daha karar verilmesi mümkün değildir. Kesin hükmün aksini iddia etmek de mümkün değildir ve uygulanması gereklidir. Bu aşamada karar veren mahkeme dahi, hatalı olduğunu kabul etse bile verdiği kararı değiştiremez.
İşte kanunda, büyük yanlışlıklar ve hatalar yapılabileceği ihtimali karşısında, yargılamanın yenilenmesi kurumu düzenlenmiştir.
Bu istisnai yolun kulanılabilmesinin ilk şartı kesinleşmiş bir mahkeme kararının varlığıdır. Diğer husus ise İdari Yargılama Usulü Kanunun 53.1. maddesinde sayılan nedenlerden birinin varolmasıdır.
Örneğin; karara esas alınan bir mahkeme kararının kesinleşmiş mahkeme kararıyla ortadan kaldırılması sebebiyle yeniden yargılama yapılabilir veyahut bilirkişi raporunda esas alınan bir belgenin gerçeğe aykırı olduğunun ortaya çıkması sonucu, yeniden yargılama yapılması kararı veren mahkemeden istenebilir. Aynı konuda, aynı mahkeme ya da farklı mahkeme tarafından verilmiş farklı karar var ise, verilen sonraki kararın değiştirilmesi için yargılamanın yenilenmesi başvurusu yapmak mümkündür.
İdari Yargılama Usulü Kanunun 53.2. maddesine göre, kesin hüküm haline gelen esas kararı mahkemeye yargılamanın yenilenmesi başvurusu yapılabilir.
Yeniden yargılama istemini alan, esas kararı veren mahkeme, verilen kesin ve nihai bir karar olup olmadığını, yenileme başvurusunun süresinde yapılıp yapılmadığı, yenileme sebeplerinden en az birinin bulunup bulunmadığını araştırır. Yenileme talebini haklı bulduğu takdirde, davaya yeniden bakarak yeni bir karar verir. Bu karar önceki kararın aynısı olabileceği gibi, tamamen veya kısmen önceki karardan farklı olabilir. Yargılamanın yenilenmesi sonucu verilen karar, önceki kararın yerini alır.
Eğer mahkeme, yargılamanın yenilenmesi talebini haklı bulmazsa, bu talebi reddeder. Danıştay yargılamanın yenilenmesini asıl davanın devamı olarak nitelediğinden, yargılamanın yenilenmesinin talebini red kararı için de temyiz veya istinaf yoluna başvurmak mümkündür.
Son olarak, İdari Yargılama Usulü Kanunu’un 53.3. maddesinde yargılamanın yenilenmesine başvurulabilecek süreler, yargılamanın yenilenmesi sebeplerine göre üçe ayrılmıştır;
53.1.h. maddesindeki tarafları, konusu ve sebebi aynı olan bir dava hakkında verilen karara aykırı yeni bir kararın verilmesine neden olabilecek kanuni bir dayanak yokken, aynı mahkeme yahut başka bir mahkeme tarafından önceki ilamın hükmüne aykırı bir karar verilmesi halindeki istemlerde 10 yıl,
53.1.ı. maddesindeki Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne başvuru sonucu, hak ihlâlinin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin kesinleşmiş kararıyla tespit edilmiş olması ya da dostane çözüm veya tek taraflı deklarasyon sonucunda düşme kararı verilmesi nedeniyle yapılan istemlerde 1 yıl,
Bunların dışında kalan diğer sebeplere dayanılarak yapılan yargılamanın yenilenmesi istemlerinde ise 60 günlük süre öngörülmüştür.
Faydalı olması dileğiyle…
Av.Aslıhan Gürbüz Sevim
Şubat 2021
#idariyargı #olağanüstükanunyolu #yargılamanınyenilenmesi #temyiz #danıştay #kesinhüküm #iptaldavası #tamyargıdavası
Yararlanılan Kaynaklar
Turgut Candan, İdari Yargılama Usulü Kanunu, Yetkin Yayınları, 2020
© Bu sitedeki yazılar site ve yazar ismi kaynak gösterilmeden kullanılamaz.